Sürdürülebilirlik Performansı

Bulgular

Sürdürülebilirlik Performansı

Sürdürülebilirlik performans değerlendirmesi, şirket politikaları ve ilkelerinin hayata geçirilmesini ve açıklanan performansın çevre, sosyal ve yönetişim boyutlarıyla, tüm coğrafyalar, çalışan grupları, tedarik zinciri ve ürün yaşam döngüsü dâhil tüm alanları kapsamalıdır. Uygulamaların kapsamını değerlendirmek için şirketlerin kilit performans göstergeleri arasından kapsamlı sürdürülebilirlik performans raporlama örnekleri aradık.

• Küresel Sürdürülebilirlik Liderleri; çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili konuları şirket politikaları, kilit performans göstergeleri ve sonuçlarına başarıyla entegre etmesine rağmen hâlâ gelişime açık noktalar bulunmaktadır. Araştırmamızda, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili belirli kategorilere yönelik şirket politikası, kilit performans göstergesi, hedef, sonuç paylaşımı ve sonuç değerlendirmesi ortaya koyup koymadığını değerlendirdik. Bulgularımıza göre Küresel Sürdürülebilirlik Liderlerinin %85’i çevresel, %82’si sosyal, %74’ü ise yönetişim ile ilgili konularda düzenli raporlama yapmaktadır.
• Çevre ile ilgili tutarlı biçimde raporlanan konular İklim Değişikliği ve Enerji. Bununla birlikte, Sorumlu Kaynak Kullanımı, Tehlikeli Maddeler ve Biyoçeşitlilik konularının daha tutarlı bir biçimde raporlanması için ciddi ilerleme kaydedilmesi gerekmektedir.
• Atık ve Paketleme ile Su konularında açıklanan politikalar ve belirlenen hedefler arasındaki açık fazla.
• Sosyal sürdürülebilirlik performansını tutarlı olarak raporlayan şirketler, genelde İş sağlığı ve Güvenliği alanındaki ölçütlere odaklanmaktadır. Neredeyse tüm şirketlerin Çeşitlilik ve Kapsayıcılık ile İnsan Hakları konularında politikaları ve sonuç paylaşımları olmasına rağmen bu kategorilerde hedef belirleme noktasında daha fazla ilerleme kaydedilebilir.
• Yönetişim ile ilgili alanlarda hedef belirleme ve sonuç değerlendirme açısından gelişime açık noktalar bulunuyor. Şirketlerin %65’i yönetici ücret ve primleri, %21’i yönetim kurulunda çeşitlilik, yalnızca %10’u ise uyumluluk (etik, yolsuzlukla mücadele vb.) alanlarında düzenli raporlama yapmaktadır.

Çevresel Hedefler

• Otomotiv, Kimya, Tüketim Ürünleri, Gıda ve Makine ve Ekipman sektörlerindeki şirketin %90’dan fazlası çevre ile ilgili hedefler belirliyor. Enerji Hizmetleri, %60 ile hedef belirlemede en düşük orana sahiptir. Hindistan ve Çin hariç dünyadaki tüm ülkelerden şirketlerin %90’ından fazlası çevre ile ilgili hedeflerini açıklanmaktadır.
• Örneklem kümemizde Tüketim Ürünleri ve Gıda sektörlerindeki şirketlerin tümü, çevre ile ilgili hedeflerini raporlarken hedef, kapsam ve derinlik belirlemektedir. Söz konusu şirketlerin %90’ından fazlası, bu belirleme sürecini 5’ten fazla alanda gerçekleşmektedir.
• İklim Değişikliği: Kimya ve Gıda sektörlerinde en yüksek oranda bu hedefe ulaşıldı. Ülkeler bazında Almanya, Güney Afrika, Türkiye ve İngiltere hedefe %90’ın üstünde bir oranda ulaşırken %64 ile Çin ve %70 ile Hindistan geride kalmıştır. Hedefe ulaşma oranı, Entegre Raporlama (%86) için diğer raporlama standartlarından (%90’dan fazla) daha düşük seyretmektedir.
• Enerji: Gıda, Tüketim Ürünleri ve Kimya sektörlerinde en yüksek oranda ulaşılan bu hedef, tüm sektörler ve ülkeler için orta düzeyde seyrediyor. Oran, ülkelerde Türkiye ve Almanya’da, standartlarda ise UNGC’de en yüksek.
• Su: Tüketim Ürünleri sektöründe %88, Gıda ve Kimya sektörlerinde %80’in üzerinde. Ülkeler bazında Almanya, Türkiye ve İngiltere’de en yüksek ve Çin’de çok düşük.
• Atık ve paketleme alanındaki hedeflere ulaşma oranlarında %83 ile Türkiye başı çekmektedir.
• En yükseği sırasıyla %44, %67 ve %63 ile İngiltere’de olan Tehlikeli Maddeler, Biyoçeşitlilik ve Sorumlu Kaynak Kullanımı alanındaki hedeflere ulaşma oranı tüm ülkelerde düşük seyretmektedir.
• Sorumlu Kaynak Kullanımı, sektörlerde Tüketim Ürünleri ve Gıda standartlarda da UNGC ve SASB’de diğerlerine göre daha yüksek.
• Tehlikeli Maddeler, en yükseği Tüketim Ürünleri sektöründe ve Hindistan’da görülmesine rağmen genel olarak tüm sektörlerde düşük seyretmektedir.

Sosyal Hedefler

• Tüketim Ürünleri, Gıda ve Telekom sektörlerinde hedeflerinin %90’ına ulaşırken en düşük oran Makine ve Ekipman, İlaç ve Otomotiv sektöründe görülmüştür. Standartlara göre sınıflandırmada en yüksek oran UNGC’ye ait.
• Şirketlerin %92’si İş sağlığı ve Güvenliği hedeflerini belirlemiştir. Bu alanda en yüksek oran Türkiye’dedir.
• Çeşitlilik ve Kapsayıcılık: %67 ile Perakende ve Telekom sektörlerinde en yüksek, ama diğer sektörlerde tutarlı olarak (%50’den fazla) yüksek değil. İlaç sektöründe şirketlerin yalnızca %38’i bu alanda hedef belirlemiştir.
• İnsan Hakları ve İşgücü Uygulamalarında konusunda hedef belirleme oranları en düşüktür. Bu alanda en çok UNGC şirketleri hedef belirlemiştir.
• Ürün Tasarımı ve Portföy alanında hedef belirleme konusunda en yüksek oran Almanya’dadır.

Yönetişim ile İlgili Hedefler

• Yönetişim hedefleri, düzenlemeler nedeniyle ve büyük ölçüde ülkeden ülkeye değişen bir biçimde gelişime en açık alan oldu. Entegre Raporlama ve SASB Raporlaması yapan şirketlerde yönetişim hedefleri belirleme oranı en yüksektir.
• Yönetici ücret ve primlerini açıklama oranı ABD, İngiltere ve Güney Afrika’da %90’ın üstündeyken Hindistan, Çin ve Türkiye’de bu hedef mevcut değildir. Tüketim ürünleri, Makine ve Ekipman ve Otomotiv sektörleri, gelişime açık en çok noktanın bulunduğu sektörler olarak öne çıkmaktadır.
• Tüm ülkelerde en düşük hedef belirleme oranı uyum alanındadır. Uyum konusunda hedef belirleme İngiltere ve Güney Afrika ile Entegre Raporlama’da en yüksektir.

Değer Zinciri Kapsamı

Sürdürülebilirlik yönetimi, şirketlerin tedarik zincirleri ve ürünlerinin tüm yaşam döngüsü boyunca, ürün portföylerinin tamamı dâhil olacak şekilde, tüm faaliyetlerinin etkilerini yönetme sorumluluğunu üstlenmesini gerektirir. Bu nedenle yönetim kurulları, şirketin kendi faaliyetlerinden kaynaklanan sürdürülebilirlik konularının yanı sıra, değer zinciri ve ürün portföyünün yaşam döngüsü boyunca meydana gelebilecek olumsuz etkileri de en aza indirmeye odaklanmalıdır.

• Küresel Sürdürülebilirlik Liderlerinin neredeyse tümü çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili sonuçlarını paylaşmaktadır. Bu lider şirketlerin çoğu, aynı zamanda çevresel (%89), sosyal (%85) ve yönetişim ile ilgili (%84) konular genelinde hedef belirlemektedir.
• Buna rağmen bu şirketlerin yalnızca yarısı tedarik zinciri için hedef belirliyor veya sonuç paylaşmaktadır.

Ekosistemde Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirlik için yalnızca gelen gündemi karşılayan, reaktif bir yaklaşım yeterli değildir. Şirketlerin odağı, kısa vadeli kârdan uzun vadeli etkiye, hissedar merkezli bir bakış açısından paydaş merkezli bir bakış açısına evirilmelidir. Bu değişim yalnızca şirketin faaliyetlerinin olumlu ve olumsuz sürdürülebilirlik etkilerini yönetmeyi değil, aynı zamanda şirketin geniş etki alanı için sorumluluk üstlenmeyi de gerektirir. Sürdürülebilirliğe yönelik eylemlerde önceden hareket eden proaktif bir yaklaşımın öncüsü olan birkaç şirket var. Bu şirketler, geleneksel performans modellerini tamamen elden geçirerek ekosistemleri için liderlik rolü üstleniyor. Fakat bu örnekler, Küresel Sürdürülebilirlik Liderleri arasında bile henüz yaygın değildir.

Bulunduğunuz ekosistemi yönetmek, şirketin faaliyet gösterdiği çevre, toplum ve ağlara yönelik sorumluluk üstlenmeyi kapsar. Çevre bilinci ise gelecek nesiller için doğal kaynakların devamlılığını sağlamak için su kaynaklarının veya biyolojik çeşitliliğin korunması anlamına gelir. Toplum bilinci, topluma yatırım yapmayı ve farkındalık, kampanyalar ve eğitimler yoluyla şirketin faaliyet gösterdiği ekosistemdeki paydaşları olumlu yönde etkilemeyi kapsar. Yönetişim açısından bilinçli olmak ise iş ortamını iyileştirme konusunda sorumluluk üstlenmeyi içerir. Ekosistem sorumluluğu, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına yönelik etkiyi hızlandırmak için kamuda, özel sektörde ve toplum genelinde veya aynı sektördeki rakipler arasında alışılmışın dışında ortaklıklarda bulunmayı gerektirir.

• Tüketim Ürünleri, Gıda ve Doğal Kaynaklar sektörleri, ekosisteme, topluma ve ortaklıklara yönelik hedeflerini açıklama konusunda eşit orana sahip, fakat çevrenin de (%38) içinde bulunduğu daha geniş etki alanının yönetiminde gelişime açık noktalar bulunmaktadır.
• Topluma yönelik en yüksek hedef oranları sırasıyla Tüketim Ürünleri (%85), Telekom (%85) ve Gıda (%79) sektörlerinde görülmektedir.
• Ortaklıklara yönelik en yüksek hedef oranları sırasıyla Gıda (%83), Tüketim Ürünleri (%69) ve Doğal Kaynaklar (%63) sektörlerinde görülmektedir.

Bulgular

• Geçen yıla kıyasla SKA’ları benimseme yönünde olumlu bir eğilim var, ancak özellikle sonuçların SKA’lar ile ilişkilendirilmesinde gelişime açık noktalar bulunuyor: SKA’lar ile bağlantı kurma, stratejide (%62’den %73’e) ve sonuçlarda (%48’den %59’a) %11 artmıştır.
• Sonuçlarını SKA’lar ile ilişkilendiren şirketlerin %38’i (44 şirket, tüm şirketlerin %21’i) 6–10 hedef için, %12’si (14 şirket) beşten az hedef için, %59’u ise 10’dan fazla hedef için bu ilişkilendirme sürecini gerçekleştiriyor. Öte yandan herhangi bir SKA’da ilerleme kaydedebilmek için spesifik hedeflere odaklanılması gerekmektedir.
• Geçen yıla benzer olarak bu yıl da strateji ve sonuç ilişkilendirmesi en fazla SKA 8 (%61, %53), SKA 13 (%59, %52) ve SKA 12 (%57, %48) ile gerçekleşti. Bu SKA’lar, şirketlerin temel değer önermesiyle daha yakından ilgili hedeflerdir.
• Strateji ve sonuç ilişkilendirmesinde en yüksek artış SKA 3 – Sağlık ve Kaliteli Yaşam (%13, %14), SKA 5 – Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (%12, %13) ve SKA 12 – Sorumlu Üretim ve Tüketim’de (%12, %13) gerçekleşmiştir.
• Strateji ve sonuç ilişkilendirmesinin en düşük olduğu SKA’lar ise SKA 16 (%29, %24), SKA 14 (%27, %24), SKA 2 (%30, %27) ve SKA 1 (%32, %28) olmuştur.

• SKA’lar ile strateji ve sonuç ilişkilendirmesinin %80’ı aşkın oranlarla en fazla olduğu ülkeler Türkiye, Güney Afrika ve İngiltere olurken en az olduğu ülkeler, %65’in altındaki oranlarla Hindistan ve Çin olmuştur.
• Strateji ve sonuçların SKA’lar ile ilişkilendirilmesi arasında en büyük açıklar, %25 ile Türkiye’de ve %17 ile ABD’de olmuştur.

• Stratejisi SKA’lar ile en uyumlu olan sektörler %91 ile Doğal Kaynaklar, %85 ile Telekom, %83 ile Gıda ve %81 ile Enerji Hizmetleri sektörleridir.
• Stratejisi SKA’lar ile en az uyumlu ve sonuçları SKA’lar ile en az bağlantılı sektör, Makine ve Ekipman sektörüdür.
• Sonuçları ve SKA’lar arasında en çok bağlantı kuran sektörler, %74 ile Kimya ve %72 ile Doğal Kaynaklar sektörleridir. Bu iki sektörü sırasıyla Telekom, Gıda ve Enerji Hizmetleri takip etmektedir.
• Strateji uyumu ve sonuçların ilişkilendirilmesi arasında en büyük açıklar, %24 ile Tüketim Ürünleri ve %19 ile Doğal Kaynaklar sektörlerindedir. Bu açıklar, %4 ile Kimya ve %7 ile Otomotiv, Makine ve Ekipman sektörlerinde en düşüktür.

• Tüm sektörlerde şirketler, stratejilerini ortalama 6-7 SKA ile ilişkilendiriyor. Tüketim Ürünleri ve Doğal Kaynaklar sektörlerindeki şirketler ise stratejilerini 12-13 SKA ile ilişkilendirmektedir. SKA’lar ile bağlantı kurma konusunda sektör bazında Makine ve Ekipman, her birinde %30’dan az olmak üzere tüm SKA’lar için çok düşük bağlantıya sahiptir. Bu farklar, tüketiciye dönük sektörlerin küresel hedefler ve sürdürülebilirlik gündemine yönelik çalışma konusunda kamu duyarlılığından etkilendiğine işaret ederken, Makine ve Ekipman gibi işletmeden işletmeye (B2B) faaliyet gösteren sektörler, küresel hedefleri benimsemekte daha yavaş kaldığı gözlemlenmiştir.
• Birkaç geride kalan sektör hariç SKA 8, 12 ve 13, neredeyse tüm sektörlerdeki şirketlerin yarısından fazlası tarafından benimsenmiştir. Farklı sektörlerde bazı spesifik SKA’lar da %50'den yüksek oranda benimsenmiştir: Otomotiv sektöründe 5, 7, 11; Kimya sektöründe 3, 6, 7, 9; Perakende sektöründe 3, 4, 10; Telekom sektöründe 3, 4, 5, 9; Enerji Hizmetleri sektöründe ise 5, 7, 9, 11, söz konusu spesifik SKA’lara örnektir. İlaç sektörü, SKA 3'te en yüksek yüzdeye sahiptir, ancak diğer tüm SKA’ların %50’nin altında olmasından anlaşılacağı üzere sektör çapında standart bir SKA’sı yoktur.
• Küresel Sürdürülebilirlik Liderlerinin yarısından azı stratejilerini tüm sektörlerdeki SKA’lar ile ilişkilendirdiğinden dolayı, iklimi iyileştirme yönünde harekete geçmek için ortaklık kurulması gerekiyor. SKA 17 - Amaçlar için Ortaklıklar; Tüketim Ürünleri, Gıda ve Doğal Kaynaklar sektörlerindeki şirketlerin % 60'ından fazlası tarafından benimsenmiştir. İlerlemeyi hızlandırmak için sektör içi ve sektörler arası ortaklıklar kurulması gerekiyor. Listelenen SKA’larda belirli sektörler, belirli hedeflerde harekete geçme konusunda liderlik rolü üstleniyor (bir başka deyişle, sektördeki şirketlerin yarısından fazlası stratejilerini spesifik bir SKA ile ilişkilendiriyor): SKA 1, Doğal Kaynaklar; SKA 2, Gıda; SKA 11, Otomotiv ve Enerji Hizmetleri; SKA 14 ise Tüketim Ürünleri sektöründe bu SKA’lara örnektir.